Nhiều bạn khi đi du học muốn ở nhờ gia đình người thân. Việc này có thể giúp ích cho du học sinh thời gian hòa nhập ban đầu nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập.

Tâm lý của nhiều người Việt Nam là sống và làm việc ở Mỹ sẽ kiếm được tiền, cuộc sống hạnh phúc. Phụ huynh khi gặp thân nhân từ Mỹ về rất hy vọng có thể gửi gắm con cái du học. Từ tìm trường, đưa đón tại sân bay, ở chung nhà đến tìm việc làm thêm…, nhiều cha mẹ gần như “phó thác” hoàn toàn cho “người thân Việt kiều”.

Nhiều bất tiện khi ở chung

Vì kiêng nể, hầu hết người thân tại Mỹ sẽ nhận lời giúp đỡ. Tuy nhiên, đây có thể là khởi đầu của hàng loạt câu chuyện dở khóc cười xảy đến với du học sinh.

Một số bạn trẻ vô tình trở thành ô sin nơi đất khách khi phải ở nhà trông trẻ hoặc chăm sóc người già. Không ít trường hợp người thân không có kinh nghiệm đã đưa ra lời khuyên sai, dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Khi sang Mỹ, Minh Nam được chị làm hồ sơ bảo lãnh diện đoàn tụ. Người này khuyên Nam có thể ở nhà, trước sau gì cũng trở thành công dân Mỹ nên không cần đi học. Do thiếu hiểu biết về pháp luật, nam sinh bị “out-of-status” và hồ sơ di trú hoãn đến khi làm hồ sơ tái lập quyền cư trú hợp pháp.

Bên cạnh đó, nhiều gia đình có văn hóa, sinh hoạt không phù hợp với việc học tập (đánh bạc, tiệc tùng ồn ào, quan niệm sống khác biệt và tiêu cực), gây không ít ảnh hưởng xấu tới du học sinh.

Nguyễn Linh, sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh ở thành phố Milpitas, tiểu bang California, đã phải thuê phòng ở riêng để tránh sự ồn ào của người thân. Việc nhờ vả thái quá của người cô khiến Linh không thể tập trung học tập. Dù ở riêng phải mất thêm chi phí sinh hoạt, Linh mới có thời gian và điều kiện sống cho bản thân mình, tránh những chuyện phiền phức.

Những người thân tại Mỹ thường chưa cho du học sinh ở cùng nên không lường trước được bất đồng quan điểm, sự va chạm quyền riêng tư, cũng như khả năng thực hiện lời hứa.

Mặt khác, du học sinh và phụ huynh ở Việt Nam cũng chưa biết cảm giác ở nhờ xa xứ như thế nào. Vì thế, kế hoạch ban đầu thường rất lý tưởng. Đến khi sang Mỹ, nhiều bạn mới thấy bức bối khi ăn nhờ ở đậu và chỉ muốn dọn ra ở riêng.

Nên sống tự lập

Trong số nhiều bất cập, điều thấy rõ nhất trong nhóm du học sinh ở nhà người thân là chậm tiến bộ về tiếng Anh. Nhiều gia đình người Việt quần cư thành cộng đồng lớn, du học sinh theo thói quen dùng tiếng Việt ở nhà hoặc nơi làm thêm bán thời gian. Điều đó khiến ngoại ngữ của họ chậm tiến bộ.

Cha mẹ nên hiểu thực tế này để có cái nhìn chia sẻ với con cái nơi đất khách. Khi du học, bạn trẻ sẽ đối mặt nhiều thử thách rất khó giải thích chỉ bằng tin nhắn hoặc vài cú điện thoại. Phụ huynh nên để con mình tự lập trong suy nghĩ và hành động.

Thay vì ép buộc hay tìm cách kiểm soát con thông qua người thân ở nước ngoài, cha mẹ nên lắng nghe, tìm hiểu về nơi con mình đang học, từ đó hợp tác với chúng để giải quyết vấn đề. Du học sinh cũng nên chủ động tìm hiểu lối sống và sự nhiệt thành giúp đỡ của thân nhân khi giao tiếp.

Những bạn mong muốn tìm kiếm không gian riêng tư để học tập, có thể hỏi bạn bè, cố vấn trong trường, tham gia các diễn đàn, dịch vụ địa phương để có thông tin chính xác, trước khi quyết định.

Nhiều du học sinh ở Mỹ khuyên rằng điều quan trọng là sự độc lập trong suy nghĩ và hành động. Khi mới sang Mỹ, các bạn trẻ cần hỗ trợ như đưa đón sân bay, mở tài khoản ngân hàng, số điện thoại, thi bằng lái và mua sắm một số nhu yếu phẩm trong những ngày đầu.

Tuy nhiên, về lâu dài, sau khi đã có đầy đủ yếu tố cơ bản, bạn phải chủ động bắt đầu cuộc sống tự lập, cũng như không ngừng học hỏi để sẵn sàng cho những thử thách trong sự nghiệp, thay vì e ngại, lệ thuộc người thân. Hầu hết người mới đến Mỹ đều truyền miệng nhau câu nói: “Khi có tiếng Anh và bằng lái, bạn mới thật sự đến Mỹ”.

Ý kiến của những người trong cuộc 

1. Nhat J. Nguyen: Ở với người thân nhiều vấn đề lắm. Nhiều lúc bằng mặt không bằng lòng. Người thân nghĩ cho mình ở nhờ, mình mắc nợ người ta nên nhiều lúc lợi dụng mình bắt làm đủ thứ. Rồi chưa kể người thân suốt ngày gọi về cho ba mẹ thêm mắm thêm muối kể xấu mình. Ôi nói chung là phiền.

2. Amie Bui: Ở với người thân là trước hết phải biết nhịn và diễn. Nhịn là khi họ có nói oan gì thì cũng không được cãi vì làm vậy chuyện càng nặng và có thể bị đuổi. Diễn là dù bạn không vui cũng phải cười, thích cũng phải nói không thích hoặc nhường, không đói cũng phải ăn, bệnh cũng phải coi như không có. À mà còn phải biết làm việc nhà vì khi qua ở nhà người thân là ở đợ chứ không phải ở như gia đình nên việc nhà sẽ được giao cho bạn hết. Phải dậy sớm hơn người khác và lên phòng cuối cùng. Ngoài ra nếu bạn đi làm thêm thì phải ứng cỡ 2/3 số tiền cho chủ nhà hoặc có khi phí nhỏ thì tự đóng. Đây là kinh nghiệm mình ở nhà người thân 2 năm rưỡi và cảm giác như ở tù cũng như bị ảnh hưởng tới tâm lí rất nhiều.

3. Trâm Anh Bùi: Lời khuyên chân thành là không nên ở chung. Tự ra ngoài ở vẫn tốt hơn. Thời gian đó nghĩ lại mà phát sợ lên được. 7h sáng thức dậy quét nhà dọn dẹp rồi 9h30 đi làm tới 8h tối về tiếp tục dọn dẹp nhà do mấy đứa em nó xả. Sau đó tranh thủ ăn uống tắm rửa xong phải cầm laptop xuống dưới nhà bếp ngồi nếu không thì bị chửi là suốt ngày chui rút trong phòng không thấy mặt. 10h lên phòng ngủ rồi hôm sau vẫn lặp lại vòng tuần hoàn đó. Bonus thêm tắm lâu cũng bị nói tắm hao nước, dùng giấy lau tay cũng bị nói xài hao giấy, dùng dầu gội cũng bị nói xài hao dầu gội. Đến khi có xe thì mình tự đi mua tự dùng thì bị nói có xe rồi muốn làm gì thì làm.

4. 青何裴: Mình nghĩ nếu có điều kiện không nên ở nhà người thân đâu. Năm đầu tiên mình ở ký túc xá. Ở ký túc xá mình đóng meal plan không phải lo chuyện ăn uống hay đi lại mà vui hơn vì có nhiều cơ hội tham gia hoạt động trong trường nên dễ kết bạn. Việc học đêm ở thư viên cũng thuận tiện mà không nhờ vả ai hết. Được 1 năm đã biết đường lối và có bằng lái thì mình dọn ra ngoài chia phòng với mấy đứa bạn. Nếu bạn có người nhà thì lâu lâu nghỉ lễ kiểu Giáng sinh thì về thăm cho vui chứ ở lâu dài nhiều vấn đề phát sinh mà còn không thoải mái vì lúc nào cũng có cảm giác mình làm phiền người ta.

5. Thanh Vy: Ít trường hợp qua ở với người thân mà may mắn được đối xử như con cháu trong nhà lắm, họa may thân thiết ruột rà hay gặp người tốt lắm thôi. Còn không là mâu thuẫn xảy ra ầm ầm mà phải nhẫn nhịn rồi nhiều khi ba mẹ sợ mích lòng nên cũng không muốn bạn chuyển đi nên bế tắc chồng bế tắc. Mình có người bạn mà ở nhà dì với bà nội ruột mà còn bị đối xử như con ghẻ, không cho đi đâu chơi nhiều mà làm gì cũng bị cạnh khoé chì chiết đủ thứ. Đi dã ngoại với trường về trễ có giáo viên đưa tới tận nhà mà còn bị la mắng trước mặt giáo viên luôn. Nói chung khuyên bạn đừng ở chung với người thân, hên thì ít mà xui nhiều lắm.

6. Quan Tran: Dì mình coi mình như con. Có giai đoạn ba má mình làm ăn không được thì dì đi mượn người này người kia, bán luôn cái xe của dì để lấy tiền đóng học phí cho mình. Nhớ nhất câu dì nói với mình hồi mới qua “từ nay cứ gọi dì là mẹ đi” và “Tiền học đó là dì cho con, coi như ủng hộ chuyện học hành của con. Ko cần phải trả lại dì”.

Theo: Zing news và Hội du học sinh Mỹ